نویسنده: دکتر سیدحسین فخرایی*
* فوق‌تخصص نوزادان و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
** استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی


 
شیرخوار ممکن است بین 4 تا 10 بار در روز ادرار کند. اگر کودک بیمار یا تب‌دار یا هوا بیش از حد گرم باشد، دفع ادرار ممکن است به نصف میزان طبیعی برسد. این کار نباید دردناک باشد.
اگر هر علامتی نشان‌دهنده ناراحتی کودک هنگام ادرار مشاهده کردید به متخصص کودکان مراجعه کنید چون ممکن است نشانه عفونت یا سایر مشکلات دستگاه ادراری باشد.
در شیرخوار سالم، ادرار به رنگ زرد کمرنگ تا پررنگ است. هر چه ادرار تیره‌تر باشد، غلظت آن بیشتر است و این حالت وقتی کودک مایعات کمتری خورده باشد، دیده می‌شود. گاهی پوشک رنگ صورتی به خود می‌گیرد که ممکن است با خون اشتباه شود در حالی که به دلیل غلظت بیش از حد ادرار است. تا زمانی که نوزاد حداقل 4 بار در روز ادرار می‌کند، جای نگرانی نیست ولی اگر صورتی‌بودن رنگ ادرار ادامه پیدا کرد، با متخصص اطفال مشورت کنید.
قبل از تعویض پوشک کودک باید مطمئن شوید تمام وسایل لازم در دسترس هستند. هرگز کودک را حتی برای یک ثانیه روی میز تعویض تنها رها نکنید. شیرخوار خیلی زود غلت زدن را یاد می‌گیرد بنابراین بهتر است همه وسایل هنگام تعویض پوشک کنارتان باشد.
تشخیص زمان خیس شدن پوشک‌های یکبار مصرف جدید دشوار است بنابراین نباید منتظر پس دادن و مشخص شدن نم روی لباس باشید.
تا آنجا که امکان دارد بگذارید پای کودک هوا بخورد. وقتی او را تمیز و خشک کردید، بدون پوشک روی تشکچه بخوابانید تا کمی بازی کند. این کار را حداقل هر بار 20 دقیقه چند دفعه در روز انجام دهید. قبل از اینکه پوشک او را ببندید به پاهای او کرم محافظ پوست بزنید. اگر لکه‌های کوچک قرمزی دیدید به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است لکه‌های عفونت مخمر مانند قارچ باشند و لازم باشد دارو تجویز شود.
نظر متخصص کودکان/ دکتر عباس مومن‌زاده**

پوست کودک را فقط با آب بشویید

شکی نیست که پس از هر بار عوض کردن پوشک، باید بدن کودک پاک شود. بهتر است پوست کودک را با آب بشویید و با پارچه نخی و نرم مانند کتان یا متقال خشک کنید. در کشورهای اروپایی، بیشتر از دستمال مرطوب استفاده می‌شود اما درباره خوب یا بد بودن آن بحث و جدل زیاد است. نکته‌ مهم این است که پوست کودک نباید هر بار با آب و صابون شسته شود، شستشو با آب کافی است و استفاده از صابون باید به یک بار در روز محدود شود. البته در مورد دختربچه‌ها در هیچ سنی نباید برای شستن آلت‌تناسلی از آب و صابون استفاده کرد زیرا ماندن صابون ممکن است باعث خارش، تحریک موضعی، حساس شدن پوست و حتی عفونت شود بنابراین بهتر است برای شستن پوست آنها از آب جوشیده ولرم استفاده کنید.
منبع: هفته نامه سلامت